ექსკურსია 2021 წლის 20.06

რატომ ვსწავლობთ გეოგრაფიას?

მდინარე არაგვი

არაგვი
მტკვრისა და არაგვის შესართავი
ქვეყანა	საქართველო
სიგრძე	112 კმ
აუზის ფართობი	2724 კმ²

მდინარე აღმოსავლეთ საქართველოში, ყაზბეგის, დუშეთისა და მცხეთის მუნიციპალიტეტებში. სიგრძე 112 კმ, აუზის ფართობი 2724 კმ². არაგვის სისტემას ქმნის მდინარეები მთიულეთის (თეთრი) არაგვი,გუდამაყრის (შავი) არაგვი, ხევსურეთის არაგვი და ფშავის არაგვი. მთავარია არაგვი, რომელიც იწყება ყელის ვულკანური მთიანეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში. არაგვი ზემო და შუა დინებაში მთის მდინარეა, ქვემო დინებით მუხრან-საგურამოს ვაკეზე იშლება. შესართავთან კვეთს სხალტბისა და საგურამოს ქედებს. ქ. მცხეთასთან ერთვის მტკვარს მარცხენა მხრიდან.

არაგვი საზრდოობს მიწისქვეშა, წვიმისა და თოვლის, აგრეთვე მყივნარებისა და მარადიული თოვლის წყლით. მიწისქვეშა წყალი მდინარის სხვადასხვა ნაწილში წლიური ჩამონადენის 40-70% შეადგენს, წვიმისა და თოვლის წყალი კი ცალ-ცალკე 16-იდან 30%-მდე აღწევს. წყალდიდობა იწყება გაზაფხულზე და შუა აგვისტომდე გრძელდება. შემოდგომაზე ხშირია წყალმოვარდნა. ზამთარში წყალმცირეა. არაგვის ნადენის 39,3% შეადგენს, ზაფხულში 30,8%, შემოდგომაზე 19,5%, ზამთარში 10,4%. არ იყინება.

არაგვს მტკვარში წლიურად 1,5 მლრდ.მ³ წყალი შეაქვს. იყენებენ მუხრან-საგურამოს ვაკის სარწყავად. არაგვის ქვემო დინების ფარგლებში გამოედინება ბულაჩაურის, ნატახტრისა და საგურამოს წყაროები, რომლებიც ქ. თბილისს სასმელი წყლით ამარაგებს. არაგვის ხეობაში გადის საქართველოს სამხედრო გზა.

წყარო

საქართველოს ქედები და მათი უმაღლესი მწვერვალები

გაგრის – მ.არაბიკა;

სვანეთის –ლაილა(ლაჰილი)

ეგრისის–წიქური(ჭიათაგვალა);

ლეჩხუმის– სამერცხლე;

შოდა–კედელას–შოდა;

ლიხის -პერანგა;

ქართლის –ჭიქო;

კახეთის კავკასიონის –ტბათანას მთა.

გომბორის–ცივი;

არსიანის–კენჭაული.

თრიალეთის- არჯევანი;

მესხეთის ანუ აჭარა–იმერეთის––მეფისწყარო;

შავშეთის -ხევა;

ერუშეთის–გუმბათი;

ჯავახეთის–ლეილიდაღი;

ლოქის–ლალვერი;

ხოხის–მყინვარწვერი;

მყინვარწვერის სახელები– :ყაზბეგი", გერგეთი –(ფშავში), თუშეთში–

ლომი, მოხევეები– ხევის პატარძალს, ოსები–ურასხოს ეძახიან.

რაჭის -ლეთა;

სამსარის-დიდი აბული;

მხარე–უმაღლესი წერტილი:

თუშეთის–ტებულოს მთა(პირიქითას ქ–დი)

რაჭის–ჭანჭახი(რაჭის ქ–დი)

აფხაზეთის–დომბაიულგენი 

სვანეთის–შხარა; 

სამეგრელოს–მ.ჭიათაგვალა(ეგრისის ქედი) 

ლეჩხუმის–მ.წიქური (ეგრისის ქ–დი); 

იმერეთის და გურიის–მეფისწყარო (მესხეთის ქ–დი); 

აჭარის –ყანლის მთა(არსიანის ქ–დი)

მესხეთის–გუმბათი(ერუშეთის მთიანეთი)

ჯავახეთის–დიდი აბული(სამსარის ქ–დი)

კახეთის –შავი კლდე;

ქვემო ქართლი– ლეილიდაღი;

მდინარე რიონი

რიონი
რიონი
ქვეყანა	საქართველო
ქალაქები	ონი, ამბროლაური, ქუთაისი,ვანი, ფოთი
სათავე	კავკასიონი, (საქართველო)
სიგრძე	327 კმ
აუზის ფართობი	13.400 კმ²

მდინარე მტკვარი

მტკვარი
მტკვარი თბილისში
ქვეყანა	თურქეთი  საქართველო  აზერბაიჯანი
ქალაქები	თბილისი, რუსთავი, გორი,ბორჯომი და ა.შ.
სათავე	მცირე კავკასიონი 40°50′01″ ჩ. გ.42°49′12″ ა. გ.
შესართავი	კასპიის ზღვა 39°17′11″ ჩ. გ.49°25′40″ ა. გ.
შესართავის მდებარეობა	აზერბაიჯანი
შესართავის სიმაღლე	- 26.5 მ
სიგრძე	1515 კმ
აუზის ფართობი	188 000 კმ²
წყლის ხარჯი (საშ.)	443 მ³/წმ
მტკვრის აუზი
წყარო

მდინარე ალაზანი

ალაზანი
მდინარე ალაზანი ახმეტის სიახლოვეს
ქვეყანა	საქართველო  აზერბაიჯანი
ტერიტორიული ერთეულები	ახმეტის მუნიციპალიტეტი თელავის მუნიციპალიტეტი ყვარლის მუნიციპალიტეტი გურჯაანის მუნიციპალიტეტი ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი სიღნაღის მუნიციპალიტეტი დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი
სათავე	კავკასიონი 42°25′18″ ჩ. გ.45°14′04″ ა. გ.
სათავის მდებარეობა	დიდი ბორბალო
სათავის სიმაღლე	2750 მ
შესართავი	მინგეჩაურის წყალსაცავი 41°00′28″ ჩ. გ.46°38′27″ ა. გ.
შესართავის მდებარეობა	აზერბაიჯანი
სიგრძე	390 კმ
აუზის ფართობი	11 800 კმ²
მდინარის სისტემა	მინგეჩაურის წყალსაცავი→ მტკვარი → კასპიის ზღვა
წყლის ხარჯი (საშ.)	98 მ³/წმ

წყარო

საქართველოს გეოგრაფიული რეკორდები

უმაღლესი მწვერვალი – შხარა (5068 მ)

უმდაბლესი ადგილი – ფოთსა და ყულევს შორის (1,5 – 2,3 მ)

უგრძესი მდინარე – ალაზანი (406 კმ)

უმოკლესი მდინარე – რეპრუა (18 მ, აფხაზეთი)

ყველაზე წყალუხვი მდინარე – რიონი

ყველაზე ღრმა ტბა – რიწა (101 მ, აფხაზეთი)

ყველაზე დიდი ტბა – ფარავანი (37,5 კვ,კმ)

ყველაზე დიდი წყალსაცავი – წალკის(33,7 კვ.კმ)

ყველაზე დიდი მყინვარი – ლეხზირი (სიგრძე 11,5 კმ. ფართობი 33.4

 კვ,კმ)

ყველაზე ნალექიანი ადგილი – მთა მტირალა(ბათუმთან, 4750 მმ 

წელიწადში)

ყველაზე უნალექო ადგილი – ელდარის ვაკე (250–300 მმ 

წელიწადში)

ყველაზე მაღალი ტემპერატურა – +43 გრადუსი (სოფელი ლათა 

აფხაზეთში, სოფელი ჭარნალი აჭარაში)

ყველაზე ყველაზე დაბალი ტემპერატურა – –42 

გრადუსი(ყაზბეგის მაღალმთიანი მეტეოსადგური)

ყველაზე ღრმა უფსკრული – კრუბერი (სიღრმე 2190 მ, აფხაზეთი)

ყველაზე ძველი ნაკრძალი – ლაგოდეხის (დაარსდა 1912 წელს)

საქართველოს ძირითადი მწვერვალები

შხარა-             5203 მ. კავკასიონის მთ. წყალგამყოფი ქედი


დომბაიულგენი- 4040 მ.

კავკასიონის მთ.წყალგამყოფი ქედი
 

ჯანღა-           5050 მ. კავკასიონის ქედი

შოთა რუსთაველის პიკი-4960 მ. კავკასიონის ქედი

ჭაუხი–            3853 მ.  აღმ. კავკასიონის ქედი

თეთნულდი    3476 მ. კავკასიონის ქედი(უღვირის ქედი)

ზეკარა–            3828 მ. ცენტრლ. კავკასიონის ქედი

მილიონა–          3700 მ. აღმ.კავკასიონის ქედი

სპელეოლოგების პიკი-2758 მ. კავკასიონის ქედი

ჭანჭახი–               4430 მ. რაჭის კავკასიონის ქედი

თბილისასწვერი-4060 მ. რაჭის კავკასიონის ქედი

ნაქერალა–           1570 მ. რაჭის  ქედი

ხალაწა–               3941 მ. რაჭის ქედი

მყინვარწვერი– 5033 მ. ხოხის ქედი

უშბა–                 4696 მ. ბალის ქედი

თებულოს მთა -4507 მ. პირიქითას ქედი

ლაპილი–            4010 მ. სვანეთის ქედი

ექსკურსია ყაზბეგში

ექსკურსია მდინარე ძამას ხეობაში